Annuleren voor ontvangst van het product

Soms kan het voorkomen dat je om welke reden dan ook een bestelling bij ween webwinkel wilt annuleren voordat de levering heeft plaats gevonden. Vaak is dat geen enkel en kan je kosteloos annuleren. Als je immers gebruik maakt van je herroepingsrecht na ontvangst van het product, dan moet de webwinkel de heenverzendkosten (van de webwinkel naar de consument) ook terugbetalen. Als de bestelling echter wordt geannuleerd voordat het is verzonden dan bespaart de webwinkel dus deze verzendkosten (en mogelijk ook de verzendkosten van de consument als ze als service gratis retourneren aanbieden). Echter zijn er webshops die een bepaalde annuleringstermijn hanteren. De vraag is echter of dit wel mag en of je (ook wanneer er geen annuleringstermijn wordt gehanteerd) mag annuleren voor ontvangst van het product.

Artikel 6:230o BW bepaalt dat je bij een consumentenkoop tot 14 dagen na ontvangst van de zaak de overeenkomst kan ontbinden:

Artikel 6:230o

1. De consument kan een overeenkomst op afstand of een overeenkomst buiten de verkoopruimte zonder opgave van redenen ontbinden tot een termijn van veertien dagen is verstreken, vanaf:

• a. bij een overeenkomst tot het verrichten van diensten: de dag waarop de overeenkomst wordt gesloten;

• b. bij een consumentenkoop:

  • 1°. de dag waarop de consument of een door de consument aangewezen derde, die niet de vervoerder is, de zaak heeft ontvangen;

De oude tekst van artikel 7:46d lid 4 BW (sinds 13 juni 2014 vervallen) bepaalde nog dat je “Gedurende zeven werkdagen na de ontvangst van de zaak” kon ontbinden. Dit leidde tot verwarring of dat betekende dat je ook mag ontbinden voor ontvangst van de zaak aangezien het woord ‘gedurende’ impliceert dat het enkel 7 werkdagen na ontvangst mogelijk is om te ontbinden. Gelukkig is de formulering van artikel 6:230o BW duidelijker waardoor nu zonder twijfel vaststaat dat bij een consumentenkoop de consument ook al voor ontvangst van de zaak kan ontbinden. In de praktijk leverde dit onder het oude recht meestal geen problemen op. Er zijn echter ook gevallen te noemen waar dat niet goed verloopt waarvan ik er een aantal zal bespreken.

Tom Bikes
De enige rechtszaken die hierover gaan die mij bekend zijn zijn die van het bedrijf Tom Bikes. Kort gezegd komen al deze zaken erop neer dat iemand een fiets of fietsonderdelen via deze webshop heeft besteld en vervolgens zich heeft bedacht. De webshop eist vooruitbetaling voordat ze leveren. In geen van de zaken is het product geleverd, maar eist de webshop wel de koopsom en verzendkosten op omdat ze van mening zijn dat er een koopovereenkomst is gesloten. In hun algemene voorwaarden staat dat een bestelling binnen zeven dagen na factuurdatum kan worden geannuleerd.

Annuleringstermijn
Allereerst bekijken we de door de webwinkel gehanteerde annuleringstermijn. Kan de koper nog annuleren na zeven dagen na de factuurdatum?

Rechtbank Assen (LJN BP8079) oordeelt van wel:

Voor zover [eiseres] die mogelijkheid heeft willen beperken door in haar leveringsvoorwaarden te bepalen dat een bestelling binnen zeven dagen na factuurdatum kan worden geannuleerd en zij binnen die termijn geen annulering heeft mogen ontvangen, kan dat [eiseres] niet baten. Die bepaling sorteert geen effect, omdat van het bepaalde in artikel 7:46d BW nu eenmaal niet ten nadele van de consument kan worden afgeweken.

Rechtbank Arnhem (LJN BS1751) oordeelt hetzelfde:

4.5. Tom Bikes heeft een beroep gedaan op de toepasselijke voorwaarden waarin is opgenomen dat bestellingen uitsluitend geannuleerd kunnen worden indien dat geschiedt binnen 7 dagen na de bestelling. Dit beroep gaat niet op nu van de hiervoor genoemde artikelen niet ten nadele van de koper kan worden afgeweken (artikel 7:46j BW).

Alleen rechtbank Rotterdam (LJN BR6951) heeft anders geoordeeld in een vergelijkbare zaak:

Op basis van de opgenomen bepaling in de voorwaarden van de“Klantenservice” had [gedaagde] het recht om zeven dagen na bestelling van de fiets de overeenkomst te annuleren. Uit de door partijen in het geding gebrachte stukken blijkt dat [gedaagde] niet binnen deze termijn heeft geannuleerd, zodat de overeenkomst tussen partijen nog steeds van kracht is.

Rechtbank Rotterdam is ook de enige rechtbank die tot de conclusie komt dat men niet voor ontvangst van de zaak de overeenkomst kan ontbinden. Wel merkt de rechter hier op dat indien de fiets toch geleverd zal worden, de koper gedurende zeven dagen na ontvangst van de fiets het recht heeft om de overeenkomst zonder opgave van redenen te ontbinden. Dit zal praktisch bijna dezelfde uitkomst hebben, waardoor het ook onder het oude recht voor een webwinkel dus niet slim is om vast te houden aan de koopovereenkomst als de koper al heeft aangegeven te willen annuleren.

Annulering voor ontvangst van de zaak
Een andere rechtsvraag die hiermee samenhangt is of er al voor de ontvangt van de zaak kan worden geannuleerd.

Rechtbank Arnhem (LJN BS1751) vindt van wel:

Waar de koper het recht heeft na ontvangst van een zaak te koop te annuleren, moet voorts aangenomen dat hij dat recht ook heeft nog voor de ontvangst van de zaak. Dat brengt mee dat [gedaagden] de koop konden annuleren.

Rechtbank Alkmaar (LJN BU6789) oordeelt hetzelfde:

De kantonrechter is van oordeel dat een koper ook vóór ontvangst van de zaak bevoegd is om de koopovereenkomst te ontbinden, vanwege de nutteloze exercitie die zou volgen indien de koper zou moeten wachten met de ontbinding van de overeenkomst totdat de zaak is ontvangen.

Ergens klinkt dat ook wel logisch: als je na de ontvangst van het product het recht hebt om te ontbinden dan is het redelijk om aan te nemen dat je dat de bestelling ook kan annuleren voor de ontvangst van het product. Maar mede gezien het feit dat rechtbank Rotterdam in één zaak anders heeft geoordeeld laat zien dat de oude formulering aanleiding geeft tot discussie. Zoals eerder gezegd zullen waarschijnlijk niet veel webwinkels moeilijk doen over annuleren voor de levering omdat het ook voor hen voordelen oplevert, maar voor de consument maakt het wel degelijk een verschil. Als ze kunnen annuleren voor ontvangst van het product dan hoeven ze immers de retourverzendkosten niet te betalen en daarnaast scheelt het ook de tijd en moeite om het terug te moeten sturen.

De nieuwe formulering
Zoals ik al eerder schreef is de nieuwe formulering van artikel 6:230o BW een stuk duidelijker: je kan bij een consumentenkoop tot 14 dagen na ontvangst van de zaak de overeenkomst ontbinden (met uitzondering van de gevallen genoemd in artikel 6:230p BW). Persoonlijk ben ik dan ook van mening dat het als webwinkel over het algemeen zinloos is om een annuleringstermijn te hanteren. Op grond van artikel 6:230i BW kan immers niet ten nadele van de consument worden afgeweken van artikel 6:230o BW. Dus als de leveringstijd meerdere weken duurt, dan kan de consument voor de ontvangst van de zaak al annuleren ook al zet je in jouw algemene voorwaarden dat de consument maximaal een week na de bestelling de tijd heeft om te annuleren.