Het verschil tussen een advocaat en een jurist

Vooral sinds de tuchtzaak rondom Moszkowicz kreeg ik wel eens de vraag wat het verschil is tussen een advocaat en een jurist. Als je afgestudeerd bent in de rechten kan je niet meteen voor jezelf beginnen als advocaat. “Advocaat” is namelijk een beschermd (gereglementeerd) beroep. Dat betekent dat je aan bepaalde wettelijke beroepskwalificaties moet voldoen om je een advocaat te mogen noemen. Nadat je bent afgestudeerd in de rechten kan je solliciteren bij een advocatenkantoor. Als je wordt aangenomen, dan word je meteen als advocaat beëdigd en op het tableau van de Nederlandse Orde van Advocaten ingeschreven. Formeel gezien ben je dan al advocaat, maar je wordt nog advocaat-stagiaire genoemd. Daarnaast ben je verplicht om de verplichte beroepsopleiding voor advocaten te volgen die drie jaar in beslag neemt.

Het lijkt mij duidelijk dat een advocaat zijn of haar cliënt mag vertegenwoordigen in rechtszaken. Juristen die geen advocaat zijn mogen dit niet altijd. Bij dagvaardingsprocedures mogen partijen alleen in zaken voor de kantonrechter in persoon procederen. In alle overige zaken is een advocaat verplicht (art. 79 lid 2 Rv). Bij de zaken waarbij geen advocaat verplicht is kan je jezelf verdedigen, maar je kan eventueel ook een jurist (of een willekeurig ander persoon) machtigen om jou te vertegenwoordigen. Er geldt trouwens bij dagvaardingsprocedures een uitzondering voor de kort gedingprocedure. Je mag dan op grond van artikel 255 lid 1 Rv ook in persoon procederen, maar je mag alleen niet vertegenwoordigd worden door een gemachtigde die geen advocaat is. Je zal dan ook niet veel juristen tegenkomen die geen advocaat zijn maar toch regelmatig procederen.

De vraag blijft dan nog open wat een jurist is. Vaak wordt hiermee iemand bedoeld die is afgestudeerd in de rechten, maar een jurist is geen beschermd beroep. Iedereen mag zich dus in principe een jurist noemen, maar als je dat doet creëer je natuurlijk wel bepaalde verwachtingen. Ik las laatst op het rechtenforum een discussie over de vraag of je een student ook een jurist mocht noemen. Een jurist is namelijk iemand die het recht bestudeert, dus als iemand serieus met zijn of haar studie bezig is dan valt er wat voor te zeggen om diegene een jurist te noemen. Er waren natuurlijk ook behoorlijk wat tegenstanders aangezien je bij veel mensen de indruk zou kunnen wekken dat je reeds bent afgestudeerd. Dit zal zeker het geval zijn als je je bijvoorbeeld ‘juridisch adviseur’ zou noemen. Ik ben dan ook van mening dat bijvoorbeeld studenten zich beter geen jurist kunnen noemen. Je kan natuurlijk wel altijd vermelden dat je rechten studeert zodat men jouw juridisch advies al beter op waarde kan schatten.

Kortom: een advocaat is een jurist, maar een jurist hoeft niet altijd een advocaat te zijn. Zelf ben ik trouwens geen advocaat, maar wel een jurist. Ik heb de bachelor Rechtsgeleerdheid behaald en vervolgens heb ik nog de master Civiel recht met als specialisatie arbeidsrecht afgerond. Maar zoals ook mijn blogs op deze site laten zien heb ik een brede juridische interesse en blog ik graag over diverse rechtsgebieden.

Update 06-07-2014: Gerechtshof Amsterdam heeft in een strafzaak van 18 juni 2014 bevestigd dat een jurist iemand is die zich bezighoudt met juridische vraagstukken. Iemand die geen rechten heeft gestudeerd mag zich dus al snel jurist noemen, maar zich voordoen als advocaat of iemand die de titel meester in de rechten heeft behaald is vanzelfsprekend nog steeds niet toegestaan.

Het hof overweegt als volgt.
Met de rechtbank en de raadsman stelt het hof voorop dat de aanduiding ‘jurist’ geen beschermde titel is, maar een benaming voor iemand die zich met juridische vraagstukken bezighoudt. Dat de verdachte zich aldus niet mocht voordoen, kan niet wettig en overtuigd worden bewezen, waardoor het hof de verdachte van die onderdelen van de tenlastelegging zal vrijspreken.