Auteur: William Hook
Op het forum van Tweakers kwam ik een interessante vraag tegen over van wie de data (die is teruggehaald) is die staat op een tweedehands harde schijf. Als je een harde schijf van iemand koopt, dan is het duidelijk dat je eigenaar wordt van deze harde schijf. Het kan natuurlijk dat jij vervolgens op de een of andere manier de data die op deze harde schijf stond weet terug te halen. Je hebt dan beschikking over de data, maar wordt daarmee de data juridisch ook van jou? Deze vraag lijkt erg simpel, maar je kan het op verschillende manieren bekijken.
Is er een eigenaar van de data?
Je kan de vraag ‘van wie is de data’ opvatten als ‘wie is de eigenaar van de data’. Juridisch gezien kan je alleen eigenaar zijn van zaken (art. 5:1 BW) en data is geen zaak (in de zin van art. 3:2 BW) aangezien het geen voor menselijke beheersing vatbaar stoffelijk object is (dit staat trouwens los van de vraag of er sprake kan zijn van diefstal van data). Als je bijvoorbeeld in de winkel software koopt, dan word jij eigenaar van de drager en niet van de software. Bij sofware en data speelt er vaak ook nog iets anders: het intellectueel eigendom. Intellectueel eigendom is eigenlijk een verwarrende naam. Er is eigenlijk geen sprake van ‘eigendom’. Het intellectueel eigendomsrecht is een verzamelnaam voor de rechten die men kan hebben op creaties. Het bekendste voorbeeld hiervan is het auteursrecht. Stel bijvoorbeeld dat ik een zelfgemaakt schilderij verkoop, dan wordt de koper daarvan eigenaar maar ik ben dan nog steeds de maker. De auteursrechten blijven dan ook bij mij liggen tenzij ik die overdraag.
De vraag is echter of je de redenering van het schilderij ook kan doortrekken naar data. Maar zoals ik al eerder vertelde: data is geen zaak en is er dan ook geen eigenaar. Dat laat dus nog alleen de optie over om te kijken naar het mogelijk intellectueel eigendomsrecht van de data op de tweedehands harde schijf. Stel bijvoorbeeld dat de verkoper een aantal zelfgeschreven artikelen op de harde schijf had gezet (waarvan hij dacht dat ze verwijderd waren toen hij zijn harde schijf verkocht). Het mag duidelijk zijn dat als de koper deze artikelen weet terug te halen, hij daarmee niet de auteursrechten verkrijgt. Hij is immers niet de auteur en de verkoper heeft de auteursrechten niet overgedragen (daarvoor is overigens een akte nodig). Aan het bericht van de topicstarter op Tweakers was ook wel te zien dat hij niet verwachtte rechthebbende te worden, maar hij wordt dus ook geen eigenaar. Je kan wel eigenaar zijn van een zaak waarop het intellectueel eigendomsrecht (dit zal vaak het auteursrecht zijn) rust bij iemand anders, maar dat betekent niet meteen dat alles vatbaar is voor eigendom. En als data niet vatbaar is voor eigendom, dan kan je dus ook geen eigenaar worden.
